Praca w godzinach nadliczbowych
Praca w godzinach nadliczbowych (nadgodziny) to praca wykonywana przez pracownika na zlecenie pracodawcy lub za jego zgodą przekraczająca ustalony tygodniowy czas pracy wynikający z wcześniej ustalonego harmonogramu czasu pracy i wykonywana poza harmonogramem zmian roboczych. W przypadku pracownika z krótszym czasem pracy praca w godzinach nadliczbowych to praca przekraczająca jego tygodniowy czas pracy. Takiemu pracownikowi nie można zlecić pracy w godzinach nadliczbowych. W przypadku elastycznego czasu pracy praca w godzinach nadliczbowych to praca wykonywana przez pracownika na zlecenie pracodawcy lub za jego zgodą ponad zakres czasu w ustalonym okresie elastycznego czasu pracy.
Jeżeli pracownik pracuje w czasie przekraczającym ustalony tygodniowy czas pracy w celu odpracowania czasu wolnego, na który pracodawca wyraził zgodę na jego wniosek, lub czasu pracy utraconego w wyniku niekorzystnych warunków pogodowych, nie są to nadgodziny.
Pracodawca może zlecić lub uzgodnić z pracownikiem nadgodziny wyłącznie w przypadkach przejściowej i pilnej potrzeby pracy lub w przypadku interesu publicznego również na czas nieprzerwanego odpoczynku pomiędzy dwiema zmianami lub na warunkach określonych w § 94 ust. od 2 do 4 Kodeksu pracy także w dni wolne od pracy. Jednocześnie nieprzerwany odpoczynek pomiędzy dwiema zmianami nie może być krótszy niż osiem godzin.
Praca w godzinach nadliczbowych nie może przekraczać średnio 8 godzin tygodniowo przez maksymalnie cztery kolejne miesiące, chyba że pracodawca uzgodni z przedstawicielami pracowników dłuższy okres, jednak nie dłuższy niż 12 kolejnych miesięcy.
W roku kalendarzowym można zlecić pracownikowi nadgodziny w zakresie maksymalnie 150 godzin. W przypadku pracowników zawodów medycznych na podstawie odrębnych przepisów po uzgodnieniu z przedstawicielami pracowników można zlecić dodatkowe nadgodziny w zakresie maksymalnie 100 godzin w roku kalendarzowym ponad zakres określony w pierwszym zdaniu.
Do maksymalnej dopuszczalnej liczby godzin nadliczbowych w roku nie wlicza się pracy w godzinach nadliczbowych, za którą pracownik otrzymał urlop wyrównawczy lub którą wykonywał w następujących przypadkach:
a) pilne prace naprawcze lub prace, bez których może powstać niebezpieczeństwo wypadku przy pracy lub szkody na dużą skalę zgodnie z odrębnymi przepisami,
b) nadzwyczajne zdarzenia zgodnie z odrębnymi przepisami, jeżeli istnieje zagrożenie życia, zdrowia lub szkody na dużą skalę zgodnie z odrębnymi przepisami.
Zakres i warunki pracy w godzinach nadliczbowych zostaną ustalone przez pracodawcę w porozumieniu z przedstawicielami pracowników.
Pracownik może wykonywać pracę w godzinach nadliczbowych w liczbie maksymalnie 400 godzin w roku kalendarzowym.
Pracownikowi, który wykonuje ryzykowną pracę, nie można zlecić pracy w godzinach nadliczbowych. Pracę w godzinach nadliczbowych można uzgodnić z tym pracownikiem tylko w wyjątkowych sytuacjach. W przypadku pracowników wykonujących ryzykowną pracę w wyjątkowych sytuacjach można uzgodnić pracę w godzinach nadliczbowych również w celu zapewnienia bezpiecznego i sprawnego procesu produkcji po uprzedniej zgodzie przedstawicieli pracowników.
Pracownikom wykonującym zawód medyczny, którzy osiągnęli wiek 50 lat, nie można zlecać pracy w godzinach nadliczbowych. Praca w godzinach nadliczbowych jest dozwolona wyłącznie po uzgodnieniu z danym pracownikiem.